Denk je aan Utrecht, dan denk je aan de Dom. De iconische Domtoren, die samen met de Domkerk het hart vormt van het Utrechtse stadcentrum, is met zijn 112 meter de langste toren van Nederland en vanaf bijna elke zolderverdieping van Utrecht te aanschouwen.
De Domtoren is al bijna 700 jaar oud. Dagelijks heeft hij alle weersomstandigheden die Nederland te bieden heeft te verduren. Zon, wind, regen, vrieskou; ze noemen gebouwen niet voor niets “verweerd” en ook de Dom moet er aan geloven.
Het grootste monumentale erfstuk van Utrecht moet natuurlijk het liefst nog zeker 700 jaar mee en daarom is het zaak om de schade zo snel mogelijk te herstellen. Natuursteen slijt nou eenmaal en ook voegen en verbindingen zie je door de jaren heen langzaam vergaan.
Eerdere restauraties
De Domtoren werd voor het eerst gerestaureerd tussen 1519 en 1525. Na het Rampjaar 1672 en de vreselijke storm van 1674 waren er geen financiële reserves om het onderhoud van de Dom te betalen. Langzaam maar zeker raakte de toen al oude toren in verval, met als gevolg dat hij een ruime 150 jaar later zelfs op instorten stond.
Gelukkig werd in 1837 een achtjarige restauratie uitgevoerd, waarna de Utrechtenaren opgelucht weer van hun toren konden genieten. Zo’n 60 jaar later was opnieuw een grondige restauratie nodig. Vanwege slecht onderhoud en problemen die bij de eerdere restauratie tijdens de 19e eeuw niet waren aangepakt, duurde deze restauratie wel 31 jaar. Tot 1932 stond de Domtoren in de steigers. In 1975 was de laatste grote restauratie. Er werd toen ingeschat dat er een nieuwe restauratie nodig zou zijn rond de Millenniumwisseling.
Afbrokkelen
In 2016 bleek bij inspecties van de Domtoren dat er op verschillende plekken barsten zaten en werden loszittende stenen ontdekt. In het nieuws werd er zelfs van gesproken dat de toren aan het afbrokkelen zou zijn. Om het veilig te houden voor passanten en winkelend loopverkeer werden zwakke plekken gezekerd en netten aangebracht voor het geval brokstukken los zouden raken.
Huidige restauratie
De huidige renovatie van de Domtoren focust zich met name op het vervangen van het natuursteen en het herstellen van het voegwerk aan de buitenkant. Ook aan de binnenkant moet van alles gebeuren: dat betreft onder andere de spits, het houtwerk, lood en onderdelen van de klok.
Het is vanuit historisch oogpunt van groot belang om de restauratie zodanig uit te voeren dat het oorspronkelijke uiterlijk en bouwmateriaal behouden blijft. Daarnaast worden de verschillende aspecten van duurzaamheid zoveel mogelijk meegewogen.
Tijdelijk korter
Door de werkzaamheden is de windvaan tijdelijk van de spits gehaald, waardoor de Domtoren het komende jaar 5 meter korter zal zijn. De huidige renovatie van de, normaal gesproken, hoogste toren van Nederland is van start gegaan in 2020 en zal volgens de planning een jaar of vier duren, tot 2024.Tot die tijd is de 108 meter hoge toren van de Delftse Nieuwe Kerk voor nu even de hoogste van het land.